De kans is groot dat je ooit wel eens van schimmel- of kalknagel gehoord hebt, of deze zelfs hebt meegemaakt. In Nederland lijdt namelijk naar schatting 2 tot 13% van de bevolking aan schimmelnagel(s). Waarbij zowel de mannen als vrouwen ongeveer gelijke risico's lopen op het krijgen van schimmelnagels. Echter wordt de kans voor het oplopen van een infectie steeds groter naarmate men steeds ouder wordt. Zo zouden 15-20% van de mensen tussen de 40 en 60 jaar aan een schimmelnagel lijden.
Wat zijn schimmelnagels?
Schimmelnagels, ook wel kalknagels genoemd en in de medische wereld bekend als onychomycose, is een schimmelinfectie die de nagels aantast. De meeste schimmelnagels komen voor bij de teennagels, maar kan het ook de vingernagels treffen, al zal dit zelden zijn. Ondanks dat schimmelnagels erg vervelend kunnen zijn, zijn ze over het algemeen niet gevaarlijk. Vaak worden schimmelnagels bestreden om verdere verspreiding te voorkomen of om cosmetische redenen.
Herkennen van schimmelnagel
Het kan cruciaal zijn om schimmelnagel vroeg in de stadium te herkennen, zodat verdere verspreiding voorkomen kan worden. Meestal begint een infectie aan de rand van de nagel, die wit of geel verkleurt, wat vaak al een signaal kan zijn voor schimmelnagel. Als de infectie eenmaal verergert en dus dieper in de nagel doordringt, kan deze zich verkleuren tot geelbruin. De nagels zijn verder verdikt, brokkelig, hobbelig en laten soms ook nog gedeeltelijk los, en in sommige gevallen komt de nagel zelfs helemaal los van het nagelbed, wat pijnlijk kan zijn en voor mobiliteitsproblemen kan zorgen.
Hoe worden kalk- of schimmelnagels veroorzaakt?
Schimmelnagels worden veroorzaakt door een infectie met schimmels. De meest voorkomende schimmelinfecties worden veroorzaakt door dermatofyten of gisten, zoals Candida. Het is normaal dat schimmels bij iedereen op het lichaam aanwezig zijn. Meestal zal dit voor geen problemen zorgen, aangezien je een beschermlaagje (vetlaagje) op de huid hebt die de schimmels tegenhouden. Echter kan het soms voorkomen dat het beschermlaagje verminderd of beschadigd raakt, waardoor de huid niet meer goed beschermd is tegen de schimmels. Hierdoor kan de schimmel in de huid en nagels dringen en daar groeien, wat tot schimmelnagels kan leiden. Bovendien zijn sommige mensen ook vatbaarder voor schimmels dan andere. Dit kan komen door de kleine verschillen in de weerstand, zuurgraad (pH) en de gesteldheid van de huid.
Verhoogde risico's
Verder zijn er ook verschillende factoren aanwezig die het risico op het krijgen van schimmelnagels kunnen verhogen:
- Als er vaak lang gedoucht wordt of in bad gaat
- Verlaagde immuunsysteem
- Als er veel shampoo of zeep gebruikt wordt
- Medische aandoeningen, zoals mensen met diabetes, problemen met de bloedsomloop of psoriasis hebben
- Leeftijd: Hoe ouder je wordt, hoe groter de kans op infectie. Dit komt door de verminderde bloedcirculatie, langzamere nagelgroei en het sneller scheuren van de nagels.
- Vochtige omgeving
- Het lopen op blote voeten zonder schoenen/slippers in openbare ruimte, zoals kleedkamers, doucheruimtes en zwembaden
- Beschadigde nagels
Zijn schimmelnagels besmettelijk?
Net als de voetschimmel, ook wel zwemmerseczeem genoemd, zijn schimmelnagels of kalknagels zeer besmettelijk. Deze aandoening wordt namelijk door dezelfde schimmel veroorzaakt. Je kunt het gemakkelijk van iemand krijgen, maar ook aan anderen doorgeven.
De schimmel bevindt zich in schilfers van de huid of van de nagel, die vervolgens loslaten en op openbare vloeren terecht kunnen komen, zoals in kleedkamers en sportruimtes. Wanneer iemand vervolgens in contact komt met deze besmette schilfers door erop te staan, kan diegene gemakkelijk besmet raken.
Bovendien zijn deze schimmelnagels ook voor jezelf erg besmettelijk. De schimmels kunnen namelijk erg gemakkelijk van de ene nagel op de andere nagel overspringen, waardoor de schimmelnagel probleem alleen maar groter kan worden.
Hoe kan je kalk- of schimmelnagel voorkomen?
Het is natuurlijk altijd beter om schimmelnagels te voorkomen dan te genezen. Er zijn dan ook maatregelen die je kunnen helpen om schimmelnagels te voorkomen. Onthoud echter dat het niet mogelijk is om schimmelnagel volledig te voorkomen. Hieronder vind je enkele punten die je kunt volgen om het risico op schimmelnagels te verkleinen of om verergering te voorkomen.
- Droog de voeten goed af, ook tussen de tenen
- Draag eigen slippers in openbare ruimtes, zoals zwembaden en doucheruimtes
- Draag elke dag schone katoenen of wollen sokken
- Was je voeten het liefst zonder zeep. Gebruik je het toch, spoel het dan goed na, zodat er geen zeepresten overblijft
- Draag goed ventilerende schoenen
- Als je voetschimmel hebt, laat deze behandelen om verspreiding te voorkomen
Welke medicijnen bij schimmelnagels?
Zoals je al eerder hebt kunnen lezen, hoeven schimmelnagels niet behandeld te worden, aangezien ze over het algemeen niet gevaarlijk zijn. Echter kan het begrijpelijk zijn dat je er last van krijgt of cosmetisch storend vindt. Om deze redenen zou je kunnen overwegen om een schimmelnagel te laten behandelen. Ondanks dat schimmelnagel goed te bestrijden is, betekent dit niet dat dit eenvoudig is, aangezien je vaak een maandenlang traject ingaat. Er zijn verschillende behandelmethoden beschikbaar, zoals Lokale behandeling (uitwendige behandeling), Inwendige behandeling en Laserbehandeling.
Lokale behandeling
Vaak worden lokale behandelingen toegepast bij beginnende schimmelnagels. Deze zijn echter vaak minder effectief dan inwendige behandelingen. Dit heeft te maken met dat de schimmel vaak te diep in de nagel zit, waardoor de lokaal aangebrachte producten niet voldoende in de nagel kunnen doordringen. Echter zijn deze behandelingen wel geschikt voor schimmelinfecties op de huid, denk hierbij aan crèmes, zoals Daktarin of Nizoral.
Inwendige behandeling
De meest effectieve behandelingen zijn inwendige behandelingen met orale medicatie, zoals Terbinafine, Diflucan (fluconazol) of Lamisil. Het zijn goed werkende behandelingen, omdat de schimmel van binnenuit wordt bestreden. Het is echter verstandig om een huisarts te raadplegen voor het innemen van orale middelen, aangezien deze medicijnen erg sterk zijn en bijwerkingen kunnen geven.
Laserbehandeling
Tot slot kan er gekozen worden voor een laserbehandeling. Dit is een relatief nieuwe behandeling waarbij de nagelplaat selectief wordt verhit om de schimmels te doden. Alle vinger- of teennagels worden tegelijkertijd behandeld, ook als niet alle nagels besmet zijn. Houd er rekening mee dat de effectiviteit van deze behandeling nog niet wetenschappelijk bewezen is. Bovendien kan de behandeling ook erg duur zijn en moet je deze meestal zelf betalen, waardoor huisartsen het ook niet vaak aanbevelen.